Жаштардын аракети менен айылдарда 52 китепкана жаңыланып, 37 миң китеп тапшырылды

Кыргызстанда көптү үмүттөндүргөн масштабдуу долбоор ишке кирип, аз убакыт ичинде чоң жетишкендиктерди көрсөттү. Жаштардын өз алдынча демилгеси менен жүргүзүлүп жаткан бул долбоордун ийгилиги кубанычтан көзгө жаш алдырат.

“Элибизди көбүрөөк китеп окууга тартсак, Кыргызстаныбыздын алдыңкы өлкөлөрдүн катарынан орун алышы алыс эмес” деген аруу тилекти коюп, жаштар “Бир адамдан бир китеп” долбоорунун үстүндө баарылап маңдай тер төгүп, иш алып барышууда. Долбоордун идеясы боюнча, каалоочулар өздүк китепканасынан элдик китепкана үчүн китеп белек кылышат жана колдон келсе, жаңы китептерден сатып беришет. Топтолгон китептер айыл жергесиндеги китепканаларга жеткирилет, ал жалпы элдин менчиги болот жана жергиликтүү комиссия тарабынан текшерилип, жоопкерчиликке алынат. Китептерге соңунда атайын белгилүү мөөр басылып, жалпы жашоочулар эркин китеп окуй алышат.

“Бир адамдан бир китеп” долбоору

Бир айдын ичинде 21 китеп окуган жаштар

Бүгүнкү күндө аталган долбоордун аркасында 52 китепкананын ачылышы болуп, жалпысынан 37 миң китеп тапшырылды. Эми айыл жергесинде китеп окууга болгон кызыгуу күндөн-күнгө күч алып, жадагалса, окуучулар арасында жарыштар өткөрүлүп, жаштардын бир айдын ичинде 21 китеп окуган көрүнүштөрү да байкалды. Ал эми жалпы республикалык тестирлөөдөн жогорку баллдарды алып жаткан окуучулар бул долбоордун жемиштүү болуп жатканын айкындайт. Азыркы күндө Кыргызстандын жети дубанында 100дөн ашык айылга китеп чогултуу иштери кызуу жүрүүдө.

52 китепкананын ачылышы болуп, жалпысынан 37 миң китеп тапшырылды

“Долбоордун идеясы китепканада жаралды”

“Бир адамдан бир китеп” долбоорун түзүү идеясы мекен келечегине кайдыгер карабаган жаштарга таандык. Бул жакшы саамалыктын авторлору Бакай Акылбек уулу менен Эрлан Смайыл уулу долбоор түзүүгө бир нече көрүнүштөр себеп болгонун айтышты:

“Биз мектептерди кыдырып, агартуучулук багыттагы семинарларды өткөрөбүз. Мына ошондой иш-чаралардын биринде окуучуларга: “Ким өз алдынча китеп окуйт?”, - деген суроону берсем, элүү баланын ичинен 2-3 гана бала кол көтөрчү. Бул жагдай мени бир четинен таң калтырып, экинчи жагынан өтө капалантты. “Өсүп келе жаткан муун өз алдынча китеп окуп, ой жүгүрткөнгө аракеттенбесе келечегибиз кандай болот” деген түпөйүл суроолор мени терең ойго салды. Мына ушул көрүнүштөрдөн соң “биз эч кимди күтпөй, өзүбүз колубуздан келген иш-аракеттерди кыла беришибиз керек” деген чечимге келдик”.

Анын үстүнө, элет жерлериндеги китеп жетишсиздиги көйгөйлөрүнө өз көзү менен күбө болгон жигиттер көңүл кош карап туруу мүмкүн эместигин түшүнүшкөн.

“Былтыр биздин айылда Ч. Айтматовдун 90 жылдыгына карата китеп окуу жарышы өтүп, ага 120 окуучу катышкан. Балдар китепканага чуркап барышса болгону Ч. Айтматовдун бир эле том китеби бар экен. Элестетсеңиз, ошончо балага бир эле китеп. Окуучулар айылды кыдырып издешип, бизге шаарга чейин чалып, “окуган китептериңиз болсо салып ийиңиздерчи” деп суранып жатышты. Дал ушул окуя “Бир адамдан бир китеп” долбоорун баштоого түрткү берди. Долбоорубуздун форматы боюнча идея китепканада отурган учурда жаралып, бир жуманын ичинде жазып чыктык”, - деп эскерет Бакай мырза.

"Бир адамдан бир китеп" долбоорунун авторлорунун бири Бакай Акылбек уулу

“2 жумада 984 китеп чогулттук”

Долбоор даяр. Эми аны кантип элге жеткирип, ишке ашыруу керек? Демилгечилер колдоону алгач өзүлөрүнүн жакын чөйрөсүнөн издешти. Андан соң социалдык тармактар аркылуу билдирүү, жарыяларды таратышты. Ошентип, идея үчүн күйүп-жанган жаштар эки жуманын ичинде 984 китеп чогултууга жетишишкен. Долбоордун салтанаттуу ачылышы болсо 7-январда Ак - Талаа районунун Кош-Дөбө айылында өттү. Мугалим, студент, жеке ишкер, соодагер, пенсионер, улуу-кичүү дебей бүтүндөй айыл эли салымын кошуп, китепкананын текчелери педагогика, балдар адабияты, мотивациялык, диний, чет тилдерин үйрөнүү, бизнес китептери менен көрккө бөлөнөт. Бул саамалыктан соң кичинекей бөбөктөрдөн баштап аксакалдарга чейин атайын китепканага келишип, китеп окуй башташкан. Маселен, Нарын облусунун Ак-Талаа районундагы Кош-Дөбө айылында элдер китепканада түнкү саат 11ге чейин отурган учурлар болууда. Китепканачылар болсо башка иш тартибине өтүшүүдө.

Нарын облусунун Ак-Талаа районундагы Кош-төбө айылында элдер китепканада түнкү саат 11ге чейин отурган учурлар болууда

Долбоор тууралуу уккан башка активдүү жаштар бул жакшы ишти өз айылдарында да улантууну эп көрүшөт. Ошентип, Кыргызстандын 7 дубанындагы айылдарда китеп чогултуу иштери башталат.

Жаштардын өз күчү менен мындай чоң ишти жасап жаткандары көз жаздымда калбай, мамлекет органдарынын да көңүл буруусуна арзыган.

Маселен, долбоор башталгандан бери Маданият министринин орун басары Нуржигит Кадырбеков ачылыш аземдерде китеп окуунун пайдаларын айтып берип, семинарларга катышып турган. Маданият министри Азамат Жаманкулов, депутат Алмамбет Шыкмаматов, композитор Муратбек Бегалиевдер да долбоорду өзүлөрүнүн айылына уюштуруп, колдоо көрсөтүшкөн. Ал эми Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик тил комиссиясы ар бир ачылган айылга 70ден китепти белек катары берген.

Кыргызстандын 7 дубанындагы айылдарда китеп чогултуу иштери башталды

Долбоордун жүрүшүндөгү көзгө жаш алдырган окуялар. “Сиз келбесеңиз биз китеп окубай эле жүрө бермек экенбиз...”

“Долбоордун жүрүшүндө жылуу сезимдерге курчалып, көзгө жаш алган учурлар да көп. Маселен, бүтүндөй бир айылга жалгыз бир адам буту-бутуна тийбей чуркап, китеп чогулткан ыктыярчылар да болду”, - дешет уюштуруучулар.

Бүтүндөй бир айылга жалгыз бир адам буту-бутуна тийбей чуркап, китеп чогулткан ыктыярчылар да болду

Мындай кайрымдуулук ишин эң алгач Айгерим Нурболот кызы Ош облусунун Сары Булак айылында көргөзгөн. Айгерим бул долбоор тууралуу досунан укканын айтты:

“Досум “Бир долбоордун бет ачары болот экен, барып келбейлиби”, - деп сунуштап калды. Бардык. Чоң масштабдагы жолугушуу болду. Ал жактан угуп чыгарым менен эле ишти дароо баштадым. Бир айылга мен жалгыз болгондуктан, уюштуруу иштеринде анча-мынча кыйналганым болбосо, ишти чын жүрөктөн сүйүп аткардым. Китепканабыз ачылып, окуучулар китеп окуп, жыйынтык көрүп баштаганда кубанганымдан ыйлап жибердим. Сөз менен жеткизе алгыс өзгөчө сезимдер болду. Долбоорду ишке ашыргандан кийин окуучулар арасында Мамбетасан Ибраевдин “Эмне үчүн китеп окушубуз керек?” деген китебинин негизинде жарыш өткөрүштү. Ал китепте көзү азиз адамдын 4 мүнөт китеп окуганы тууралуу окуясы бар. Аны окуп окуучуларыбыз абдан таасирленип, кийин мага кат жазышты. “Сиз келбесеңиз биз китеп окубай эле жүрө бермек экенбиз” деген сөздөрү бул иштердин баары жөн эле жасалбаганын далилдеди”, - дейт жаш активист Айгерим Нурболот кызы.

Акын-жазуучулардын сүйүнүчүндө чек жок

Бул долбоордун аркасында кыргыз тилиндеги китептерге болгон суроо-талап да көбөйдү. Учурда жаңы китептер жана акын-жазуучулардын көптөгөн эмгектери кайрадан басылып чыгууда. Мындай көрүнүш калемгерлерди шыктандырып, аларга чоң үмүт тартуулады.

Алар:

“Калемибиз курчуп, китептер жанданып, көңүлүбүз жылып жатат”, - деп уюштуруучуларга ак батасын беришүүдө.

Баса, жыл аягында долбоордун алкагында жыл жыйынтыгы чыгарылып, Кыргызстандагы эң мыкты китепкана, эң алдынкы окурман айыл, мыкты уюштуруучулар аныкталып, сыйланат.

Бул долбоордун аркасында кыргыз тилиндеги китептерге болгон суроо-талап да көбөйдү

"Бир адамдан бир китеп" долбооруна чет жердеги мекендештер да кошулушту

Долбоордун авторлору бул ишке жалпы эл колдоо көрсөтүп жатканына ыраазы экендиктерин белгилешет.

“Бир адамдан бир китеп долбоору” тууралуу чет өлкөдөгү мекендештер да кабардар болушту. Кытайдын Урумчи, Шанхай, Пекин шаарларында окуган студенттер китеп сатып алууга 2 жуманын ичинде 67миң сом топтоп, салып ийишти. АКШ, Египет, Германия мамлекеттериндеги мекендештер да эстафетаны улантышып, эми алар акча чогултуп, алыскы чек арада жайгашкан айылдарга китепкана ачуу иштерин пландашууда”, - дейт Бакай Акылбек уулу.

Кытайдын Урумчи, Шанхай, Пекин шаарларында окуган студенттер китеп сатып алууга 2 жуманын ичинде 67миң сом топтоп, салып ийишти.

"Кыргызстанды КМШ мамлекеттеринин ичинен эң көп китеп окуган өлкөгө айлантуу планыбыз бар"

Бакай мырза алдыга койгон глобалдуу максаттары менен да бөлүшө кетти:

“Буюрса, Кыргызстандын ар бир жаранын китепкөй кылуу, 2019-жылы КМШ мамлекеттеринин ичинен Кыргызстанды эң көп китеп окуган өлкөгө айлантуу, жерибиздин ар бир айылдарын китеп менен камыздоо максаттарыбыз бар. Долбоордун негизинде ачылган китепканаларга, буюрса, улам жаңы басылып жаткан китептерди берип жаңыртып турабыз. Система түзүп алып, китеп окуу боюнча чоң жолугушууларды, китепканачылардын форумдарын уюштургубуз келет. Айтор, жаңы, азыркы заманга шайкеш идеялар менен элге китеп окууну жайылтабыз. Билим берүү жаатына салым кошуп, чоң максаттар менен иш алып баргыбыз келет. Ал үчүн, буюрса, командабыз деле даяр. Эгерде билим берүүнү жөнгө салып, жаштарыбыздын ыйманын, адебин, китеп окуусуна жакшылап көңүл бурсак мамлекетте көп көйгөйлөр чечилет эле”.

Буюрса, жаңы, азыркы заманга шайкеш идеялар менен элге китеп окууну жайылтабыз.

Долбоорго сиз да салым кошуңуз. Кантип?

Ар бир иштин өз түйшүгү жана кыйынчылыгы болот эмеспи. Анын сыңарындай, жаштарга бул ишти жүзөгө ашырууда кандай татаалдыктар болгонун да суроо салдык.

“Долбоорду баштап жатканда ниетибизди Жараткандын ыраазычылыгына арнап, эл-жер үчүн кызмат кылса, китеп окуган адамдар көбөйсө деп койгонбуз. Бул бизге чоң мотивация берет. Албетте, ар бир иште кыйынчылыктар болот. Бирок натыйжаны көргөндө ал кыйынчылыктар эч нерсеге арзыбайт экен”, -деди Бакай Акылбек уулу.

Долбоорду баштап жатканда ниетибизди Жараткандын ыраазычылыгына арнап, эл-жер үчүн кызмат кылса, китеп окуган адамдар көбөйсө деп койгонбуз

Эске салсак, Кыргызстандын ар бир жараны бул долбоорго өз салымын кошо алат. Кыргызстаныбыздын жаркын келечеги үчүн китеп текчеңизден 1 китеп, колдон келсе андан да көбүрөгүн элдик китепканага белек кылыңыз, же болбосо уюштуруучулар тузгөн атайын зарыл китептердин тизмесин алып, аны сатып берсеңиз болот. Эгер сиз буга даяр болсоңуз, анда төмөнкү байланыш номерлерин териңиз: 0777 48 38 95; 0776 61 74 16; 0706 78 07 81; 0772 31 02 00.